بسم الله الرحمن الرحیم
آنگاه که حضرت آدم و همسرش حضرت حوا «علیهماالسلام» از بهشت رانده شدند و بر زمین هبوط کردند، خداوند به فرزندان آدم چنین بشارت داد:
(اگر از جانب من هدایتی به سوی شما آمد – که حتما می آید – پس هر آن کس که از این هدایت من پیروی کند، هیچ ترسی بر آنان نخواهد بود و هرگز اندوهگین نخواهند شد(. طه: 123.
همین مضمون در دو جای دیگر قرآن آمده است: اعراف: 35 و بقره: 38
از پس این خبر، خداوند پیامبران خویش را برانگیخت. و این در زمانی بود که کژی و ناراستی در میان فرزندان آدم فراگیر گشته بود و آنان از راه درست فطرت به بیراهه ی شرک و بدعت لغزیده بودند.
این رخداد تاریخی در بخشی از خطبه ی یکم نهج البلاغه به بیان حضرت امیرالمؤمنین «علیه السلام» چنین نقل شده است:
(خداوند از میان فرزندان آدم، پیامبران را برگزید. از ایشان پیمان گرفت که وحی – الهی – را بی هیچ کاستی و فزونی به مردم برسانند، و از آنان خواست که در ابلاغ رسالت امانت دار باشند. و این در روزگاری بود که بیشتر مردم عهد و پیمان خدا را – که به گردن داشتند – دیگرگونه ساخته بودند و حق خداوندی را جاهل گشته، برای او شریک و همتا گزیده بودند و شیاطین هم مردم را از شناخت خدا باز داشته، ایشان را فریفته و راه عبادت خدا را بر آنان بسته بودند. پس آنگاه خداوند رسولان خویش را در میان بنی آدم برانگیخت و پیامبرانی را پیاپی به سوی ایشان فرستاد(. نهج البلاغه، نسخه ی صبحی صالح، ص 43.
حضرات نوح، هود، صالح، ابراهیم، لوط و شعیب «علیهم السلام» از جمله پیامبرانی هستند که داستان مبارزات و تلاشهای ایشان در هدایت مردم گمراه، در قرآن کریم آمده است، و از ایشان و کوشش های پیگیرشان در راه اشاعه ی توحید و بندگی خدا یاد شده است.
به عنوان مثال: حضرت نوح (شعرا / 105 تا 108) – حضرت هود (اعراف / 65) – حضرت ابراهیم (عنکبوت / 16) – حضرت صالح (شعراء / 141 تا 144) – حضرت لوط (شعراء / 160 تا 163) – حضرت شعیب (اعراف / 85(.
تا اینکه خداوند حضرت موسی «علیه السلام» را در میان بنی اسرائیل برانگیخت و فرمود:
(ما، پس از آنکه امتهای پیشین – نخستین – را نابود کردیم، به موسی کتاب – تورات – را دادیم که آگاهیها و راهیابی های روشنی برای مردم و هدایت و رحمت برای ایشان بود، شاید که به خود آیند.) قصص / 43.
و پس از حضرت موسی «علیه السلام«، حضرت عیسی «علیه السلام» را به پیامبری برانگیخت و درباره ی او فرمود:
(و در پی پیامبران بنی اسرائیل، عیسی را برانگیختیم که تصدیق کننده ی توراتی بود که پیش رو داشت. و به او انجیل را دادیم که در آن نور و هدایت بود و تورات را هم تصدیق می کرد. و برای پرواپیشگان هدایت و پند بود.) مائده / 46.
پس از گذشت قرنها و سپری گشتن روزگاران دراز، خداوند پیامبر اکرم حضرت محمد مصطفی «صلی الله علیه و آله» را در زمانی به نبوت برانگیخت که تصویری کوچک از آن دوران را در سخنی از حضرت علی «علیه السلام» می آوریم:
(خداوند حضرت محمد «صلی الله علیه و آله» را زمانی به پیامبری برانگیخت که روزگار درازی بود که پیامبری مبعوث نشده بود. امتها در خوابی گران فرو رفته بودند. فتنه و آشوب همه جا فراگیر گشته بود. رشته ی کارها از هم گسسته بود و آتش جنگ همه جا شعله می کشید.
دنیا از شدت زشتی و تباهکاری تاریک و بی نور گشته و سرکشی همه جا رخ نموده بود. در روزگاری که برگهای درخت زندگی دنیا به زردی گراییده بود و امید میوه ای از آن نمی رفت و آب حیات دنیا در زمین فرو رفته بود.
همانا نشانه های هدایت کهنه و فرسوده شده و پرچم های هلاکت آشکار و برپا بود. دنیا برای اهلش بسی تلخ و بد منظر بود و با چهره ای دژم با خواهندگانش روبرو می شد.) نهج البلاغه، ص 121.
در این تاریک خانه ی جهان بود که رسول اکرم پای به پهنه ی هستی نهاد و خداوند او را به پیامبری برانگیخت.