الرسالة السلطانیة

أو کتاب البهاء الی السلطان ناصر الدین شاه

هذه هی الرسالة التی بعث بها المرزه حسین علی المقلب ب «بهاء الله» الی السلطان ناصر الدین شاه «شاه ایران المعظم» من مدینة «عکا» بفلسطین العربیة بعد نفیه الیها، و سماها «الرسالة السلطانیة» و هی مزیج من العربیة و الفارسیة و قد قتل حاملها فی «طهران» بعد أن قابل الشاه فی اثناء القنص و خاطبه بقوله «یا سلطان قد جئتک من سبأ بنبأ عظیم» اذ ظن المرافقون انه جاء لاغتیال الشاه کما حاول زمیلان له ذلک من قبل.

هو الله تعالی شأنه العظمة و الاقتدار

یا ملک الارض اسمع نداء هذا المملوک: انی عبد آمنت بالله و آیاته و فدیت بنفسی فی سبیله و یشهد بذلک ما انا فیه من البلایا التی ما حملها احد من العباد و کان ربی العلیم علی ما أقول شهیدا – ما دعوت الناس الا الی الله ربک و رب العالمین – و ورد علی فی حبه ما لا رأت عین الابداع شبهه – یصدقنی فی ذلک عباد ما منعتهم سبحات البشر عن التوجه الی المنظر الاکبر و من عنده علم کل شی‏ء فی لوح حفیظ – کلما امطر سحاب القضاء سهام البلاء فی سبیل الله ما لک الأسماء أقبلت الیها و یشهد بذلک کل منصف خبیر – کم من لیال فیها استراحت الوحوش فی کنائسها و الطیور فی أو کارها و کان الغلام فی السلاسل و الأغلال و لم یجد لنفسه ناصرا و لا معینا – اذکر فضل الله علیک اذ کنت فی السجن مع انفس معدودات و اخرجک منه و نصرک بجنود الغیب و الشهادة الی أن ارسلک السلطان الی العراق بعد اذ کشفنا له انک ما کنت من المفسدین – ان الذین اتبعوا الهوی و أعرضوا عن النقوی اولئک فی ضلال مبین – و الذین یفسدون فی الارض و یسفکون الدماء و یأکلون أموال الناس بالباطل نحن برءآء منهم و نسأل الله ان لا یجمع بیننا و بینهم لا فی الدنیا و لا فی الآخرة الا ان یتوبوا الیه انه هو أرحم الراحمین – ان الذی توجه الی الله ینبغی له ان یکون ممتازا فی کل الأعمال عما سواه و یتبع ما امر به فی الکتاب کذلک قضی الامر فی کتاب مبین – و الذین نبذوا أمر الله وراء ظهورهم و اتبعوا أهوائهم اؤلئک فی خطأ عظیم –

(یا سلطان) اقسمک بربک الرحمن ان تنظر الی العباد بلحظات أعین رأفتک و تحکم بینهم بالعدل لیحکم الله لک بالفضل ان ربک هو الحاکم علی ما یرید – ستفنی الدنیا و ما فیها من العزة و الذلة و یبقی الملک لله الملک العلی العلیم – قل انه أوقد سراج البیان و یمده بدهن المعانی و التبیان تعالی ربک الرحمن من ان یقوم مع امره خلق الاکوان انه یظهر ما یشاء بسلطانه و یحفظه بقبیل من الملائکة المقربین – هو القاهر فوق خلقه و الغالب علی بریته انه هو العلیم الحکیم.

(یا سلطان) انی کنت کأحد من العباد، و راقدا علی المهاد، مرت علی نسائم السبحان و علمنی علم ما کان. لیس هذا من عندی بل من لدن عزیز علیم – و امرنی بالنداء بین الارض و السماء بذلک ورد علی ما ذرفت به عیون العارفین – ما قرأت ما عند الناس من العلوم، و ما دخلت المدارس فاسأل المدینة التی کنت فیها لتوقن بأنی لست من الکاذبین – هذه ورقة حرکتها أریاح مشیة ربک العزیز الحمید – هل لها استقرار عند هبوب اریاح

عاصفات لا و مالک الاسماء و الصفات بل تحرکها کیف ترید – لیس للعدم وجود تلقاء القدم قد جاء أمره المبرم، و أنطقنی بذکره بین العالمین – انی لم أکن الا کالمیت تلقاء امره قلبتنی ید ارادة ربک الرحمن الرحیم – هل یقدر احد ان یتکلم من تلقاء نفسه بما یعترض به علیه العباد من کل وضیع و شریف – لا و الذی علم القلم اسرار القدم الا من کان مؤیدا من لدن مقتدر قدیر – یخاطبنی القلم الاعلی و یقول: لا تخف اقصص علی حضرة السلطان ما ورد علیک ان قبله بین اصبعی ربک الرحمن لعل تشرق من افق قبله شمس العدل و الاحسان کذلک کان الحکم من لدی الحکیم محتوما –

(قل یا سلطان) أنظر بطرف العدل الی الغلام ثم احکم بالحق فیما ورد علیه ان الله قد جعلک ظله بنی العباد، و آیة قدرته لمن فی البلاد، احکم بیننا و بین الذین ظلمونا من دون ببنة و لا کتاب منیر – ان الذین حولک یحبونک لانفسهم و الغلام یحبک لنفسک و ما اراد الا ان یقربک الی مقر الفضل و یقلبک الی یمین العدل و کان ربک علی ما أقول شهیدا –

(یا سلطان) لو تسمع صریر القلم الاعلی و هدیر و رقاء البقاء علی أفنان سدرة المنتهی فی ذکر الله موجد الاسماء، و خالق الارض و السماء، لیبلغک الی مقام لا تری فی الوجود الا تجلی حضرة المعبود، و تری الملک أحقر شی‏ء عندک تضعه لمن اراد، و تتوجه الی افق کان بأنوار الوجه مضیئا – و لا تحمل ثقل الملک ابدا الا لنصرة ربک العلی الاعلی اذا یصلی علیک الملأ الاعلی. محبذا هذا المقام الاسنی لو ترتقی الیه بسلطان کان باسم الله معروفا – من الناس من قال ان الغلام ما اراد الا ابقاء اسمه، و منهم من قال انه اراد الدنیا لنفسه بعد أنی ما وجدت فی أیامی مقر أمن علی قدر أضع رجلی علیه کنت فی کل الاحیان فی غمرات البلایا التی ما اطلع علیها احد الا الله انه قد کان بما أقول علیما – کم من ایام اضطربت فیها احبتی لضری و کم من لیال ارتفع فیها نحیب البکاء من اهلی خوفا لنفسی و لا ینکر ذلک الا من کان عن الصدق محروما – و الذی لا یری لنفسه الحیوة فی أقل من آن هل یرید الدنیا فیا عجبا من الذین یتکلمون بأهوائهم، و هاموا فی بریة النفس و الهوی سوف یسئلون عما قالوا یومئذ لا یجدون لأنفسهم حمیما و لا نصیرا – و منهم من قال انه کفر بالله بعد اذ شهدت جوارحی بأنه لا اله الا هو. و الذین بعثهم بالحق و ارسلهم بالهدی اولئک مظاهر أسمائه الحسنی، و مطالع صفاته العلیا، و مهابط وحیه فی ملکوت الانشاء، و بهم تمت حجة الله علی ما سواه، و نصبت رایة التوحید و ظهرت آیة التجرید، و بهم اتخذ کل نفس الی ذی العرش سبیلا – نشهد ان لا اله الا هو لم یزل کان و لم یکن معه من شی‏ء و لا یزال یکون بمثل ما قد کان تعالی الرحمن من ان یرتقی الی أدراک کنهه افئدة اهل العرفان، او یصعد الی معرفة ذاته ادراک من فی الاکوان

هو المقدس من عرفان دوله، و المنزه عن ادراک ما سواه انه کان فی ازل الآزال عن العالمین غنیا – و اذکر الأیام التی فیها اشرقت شمس البطحاء عن أفق مشیة ربک العلی الاعلی. أعرض عنه العلماء، و اعترض علیه الادباء لتطلع بما کان الیوم فی حجاب النور مستورا – و اشتدت علیه الأمور من کل الجهات الی ان تفرق من حوله بأمره کذلک کان الأمر من سماء العز مشهودا – ثم اذکر اذ دخل أحد منهم علی النجاشی و تلا علیه سورة من القرآن قال لمن حوله انها نزلت من لدن علیم حکیم – من صدق بالحسنی و آمن بما أتی به عیسی لا یسعه الاعراض عما قرأ. انا نشهد له کما نشهد لما عندنا من کتب الله المهیمن القیوم – تالله یا ملک لو تسمع نغمات الورقاء التی تغن علی الأفنان بفنون الألحان بأمر ربک الرحمن لتدع الملک و راءک و تتوجه الی المنظر الأکبر الذی کان کتاب الفجر عن افقه مشهودا – و تنفق ما عندک ابتغاء لما عند الله اذا تجد نفسک فی علو العزة و الاستعلاء، و سمو العظمة و الاستغناء. کذلک کان الأمر فی أم البیان من قلم الرحمن مسطورا – لا خیر فیما ملکته الیوم فسوف یملکه غدا غیرک اختر لنفسک ما اختاره الله لأصفیائه انه یعطیک فی ملکوته ملکا کبیرا – نسأل الله ان یؤید حضرتک علی اصغاء الکلمة التی منها استضاء العالم، و یحفظک عن الذین کانوا عن شطر القرب بعیدا – سبحانک یا الهی کم من رؤوس نصبت علی القناء فی سبیلک، و کم من صدور استقبلت السهام فی رضائک، و کم من قلوب تشبکت لارتفاع کلمتک و انتشار أمرک، و کم من عیون ذرفت فی حبک. أسألک یا مالک الملوک و راحم المملوک باسمک الاعظم الذی جعلته مطلع اسمائک الحسنی و مظهر صفاتک العلیا ان ترفع السبحات التی حالت بینک و بین خلقک و منعتهم عن التوجه الی افق و حیک ثم اجتذبهم یا الهی بکلمتک العلیا عن شمال الوهم و النسیان الی یمین الیقین و العرفان لیعرفوا ما أردت لهم بجودک و فضلک و یتوجهوا الی مظهر امرک و مطلع آیاتک – یا الهی انت الکریم ذوالفضل العظیم لا تمنع عبادک عن البحر الاعظم الذی جعلته حاملا للئالی علمک و حکمتک، و لا تطردهم عن بابک الذی فتحته علی من فی سمائک و ارضک – ای رب لا تدعهم بأنفسهم لأنهم لا یعرفون، و یهربون عما هو خیر لهم مما خلق فی ارضک فانظر الیهم یا الهی بلحظات اعین الطافک و مواهبک، و خلصهم عن النفس و الهوی لیتقربوا الی افقک الأعلی، و یجدوا حلاوة ذکرک و لذة المائدة التی نزلت من سماء مشیئتک و هواء فضلک لم تزل احاط کرمک الممکنات و سبقت رحمتک الکائنات لا اله الا انت الغفور الرحیم – سبحانک یا الهی انت تعلم بأن قلبی ذاب فی امرک، و یغلی دمی فی کل عرق من عروقی من نار حبک، و کل قطرة منه ینادیک بلسان الحال یا ربی المتعال فاسفکنی علی الارض فی سبیلک لینبت منها ما اردته فی الواحک، و سترته عن

انظر عبادک الا الذین شربوا کوثر العلم من ایادی فضلک، و سلسبیل العرفان من کأس عطائک، و انت تعلم یا الهی بأنی ما اردت فی امر الا امرک، و ما قصدت فی ذکر الا ذکرک، و ما تحرک قلمی الا و قد اردت به رضاءک و اظهار ما امرتنی به بسلطانک – ترانی یا الهی متحیرا فی ارضک ان اذکر ما امرتنی به یعترض علی خلقک، و ان اترک ما امرت به من عندک اکن مستحقا لسیاط قهرک، و بعیدا عن ریاض قربک لا و عزتک اقبلت الی رضائک و اعرضت عما تهوی انفس عبادک، و قبلت ما عندک، و ترکت ما یبعدنی عن مکامن قربک و معارج عزک – و عزتک بحبک لا اجزع عن شی‏ء و فی رضائک لا افزع من بلایا الارض کلها لیس هذا الا بحولک و قوتک و فضلک و عنایتک من غیر استحقاقی بذلک – یا الهی هذا کتاب ارید ان ارسله الی السطان و انت تعلم بأنی بما اردت منه الا ظهور عدله لخلقک، و بروز الطافه لأهل مملکتک، و انی لنفسی ما اردت الا ما اردته، و لا ارید بحولک الا ما ترید – عدمت کینونة ترید منک دونک، و عزتک رضائک منتهی املی، و مشیتک غایة رجائی. فارحم یا الهی هذا الفقیر الذی تشبث بذیل غنائک،و هذا الذلیل الذی یدعوک بأنک انت العزیز العظیم – اید یا الهی حضرة السلطان علی اجراء حدودک بین عبادک، و اظهار عدلک بین خلقک، لیحکم علی هذه الفئة کما یحکم علی ما دونهم انک انت المقتدر العزیز الحکیم –

حسب الاذن و اجازه‏ی سلطان زمان این عبد از مقر سریر سلطانی بعراق عرب توجه نمود و دوازده سنه در آن ارض ساکن و در مدت توقف شرح احوال در پیشگاه سلطانی معروض نشد و همچنین بدول خارجه اظهاری نرفت متوکلا علی الله در آن ارض ساکن تا آنکه یکی از مأمورین وارد عراق شد و بعد از ورود در صدد اذیت جمعی فقراء افتادهر روز باغوای بعضی از علمای ظاهره و غیرهم متعرض این عباد بوده مع آنکه ابدا خلاف دولت و ملت و مغایر اصول و آداب اهل مملکت از این عباد مظاهر نشده و این عبد بملاحظه‏ی آنکه مبادا از افعال معتدین امری منافی رأی جهان آرای سلطانی احداث شود لذا اجمالی بباب وزارت خارجه میرزا سعید خان اظهار رفت تا در پیشگاه حضور معروض دارد و به آنچه حکم سلطانی صدور یابد معمول گردد – مدتها گذشت و حکمی صدور نیافت تا آنکه امر به مقامی رسید که بیم آن بود بغتة فسادی بر پا شود و خون جمعی ریخته گردد لابدا حفظا لعباد الله معدودی بوالی عراق توجه نمودند اگر بنظر عدل در آنچه واقع شده ملاحظه فرمایند بر مرآت قلب منیر روشن خواهد شد که آنچه واقع شده نظر به مصلحت بوده و چاره‏ی جز آن بر حسب ظاهر نه ذات شاهانه شاهد و گواهند که در هر بلد که معدودی از این طائفه بوده‏اند نظر بتعدی بعضی از حکام نار حرب و جدال مشتعل می‏شد و لکن این فانی بعد

از ورود عراق کل را از فساد و نزاع منع نموده و گواه أین عبد عمل أوست چه که کل مطلعند و شهادت می‏دهند که جمعیت این حزب در عراق اکثر از جمیع بلدان بوده مع ذلک احدی از حد خود تجاوز ننموده و بنفسی متعرض نشده قریب پانزده سنه می‏شود که کل ناظرا الی الله و متوکلا علیه ساکنند و آنچه برایشان وارد شد صبر نموده‏اند و بحق گذاشته‏اند – و بعد از ورود این عبد به این بلد که موسوم بادرنه است بعضی از اهل عراق و غیره از معنی نصرت که در کتب الهی نازل شده سؤال نموده‏اند اجوبه‏ی شتی در جواب ارسال یکی از آن اجوبه در این ورقه عرض می‏شود تا در پیشگاه حضور واضح گردد که این عبد جز صلاح و اصلاح بامری ناظر نبوده و اگر بعضی از الطاف الهیه که من غیر استحقاق عنایت فرموده واضح و مکشوف نباشد اینقدر معلوم می‏شود که بعنایت واسعه و رحمت سابقه قلب را از طراز عقل محروم نفرموده – صورت کلماتی که در معنی نصرت عرض شد این است (هو الله تعالی) معلوم بوده که حق جعل ذکره مقدس است از دنیا و آنچه در اوست و مقصود از نصرت این نبوده که نفسی بنفسی محاربه و یا مجادله نماید سلطان یفعل ما یشاء ملکوت انشاء را أز بر و بحر بید ملوک گذاشته و ایشانند مظاهر قدرت الهیه علی قدر مراتبهم اکر در ظل حق وارد شوند از حق محسوب و الا ان ربک لعلیم و خبیر – و آنچه حق جل ذکره از برای خود خواسته قلوب عباد اوست که کنائز ذکر و محبت ربانیه و خزائن علم و حکمت الهیه‏اند لم یزل اراده‏ی سلطان لایزال این بوده که قلوب عباد را از اشارات دنیا و ما فیها طاهر نماید تا قابل انوار تجلیات ملیک اسماء و صفات شوند پس باید در مدینه‏ی قلب بیگانه راه نیابد تا دوست یگانه بمقر خود آید یعنی تجلی اسماء و صفاتش نه ذاته تعالی چه که آن سطان بیمثال لا زال مقدس از صعود و نزول بوده و خواهد بود پس نصرت الیوم اعتراض بر احدی و مجادله با نفسی نبوده و نخواهد بود بلکه محبوب آن است که مدائن قلوب که در تصرف جنود نفس و هوی است بسیف بیان و حکمت و تبیان مفتوح شود لذا هر نفسی که اراده‏ی نصرت نماید باید اول بسیف معانی و بیان مدینه‏ی قلب خود را تصرف نماید و از ذکر ما سوی الله محفوظ دارد و بعد بمدائن قلوب توجه کند این است مقصود از نصرت ابدا فساد محبوب حق نبوده و نیست و آنچه از قبل بعضی از جهال ارتکاب نموده‏اند ابدا مرضی نبوده (ان تقتلوا فی رضاه لخیر لکم من ان تقتلوا) الیوم باید احبای الهی بشأنی در ما بین عباد ظاهر شوند که جمیع‏را با فعال خود بر ضوان ذی الجلال هدایت نمایند – قسم با فتاب افق تقدیس که ابدا دوستان حق ناظر بارض و اموال فانیه‏ی او نبوده و نخواهند بود حق لا زال ناظر بقلوب عباد خود بوده و این هم نظر به عنایت کبری است که شاید نفوس فانیه از شئونات ترابیه طاهر و مقدس

شوند و بمقامات باقیه وارد کردند و الا آن سلطان حقیقی بنفسه لنفسه مستغنی از کل بوده نه از حب ممکنات نفعی به او راجع و نه از بغضشان ضری وارد کل از امکنه ترابیه ظاهر و به أو راجع خواهند شد و حق فردا واحدا در مقر خود که مقدس از مکان و زمان و ذکر و بیان و اشاره و وصف و تعریف و علو و دنو بوده مستقر (و لا یعلم ذلک الا هو و من عنده علم الکتاب – لا اله الا هو العزیز الوهاب) انتهی و لکن حسن اعمال منوط به آنکه ذات شاهانه بنفسه بنظر عدل و عنایت در آن نظر فرمایند و به عرایض بعضی من دونه بینة و برهان کفایت نفرمایند (نسأل الله ان یؤید السلطان علی ما اراد و ما اراد ینبغی ان یکون مراد العالمین) و بعد این عبد را به اسلامبول احضار نمودند با جمعی از فقراء وارد آن مدینه شدیم و بعد از ورود ابدا با احدی ملاقات نشد چه که مطلبی نداشتیم و مقصودی نبود جز آنکه به برهان بر کل مبرهن گردد که این عبد خیال فساد نداشته و ابدا با اهل فساد معاشر نه (فو الذی انطق لسان کل شی‏ء بثناء نفسه) نظر بمراعاة بعضی مراتب توجه بجهتی صعب بوده و لکن لحفط نفوس این امور واقع شده (ان ربی یعلم ما فی نفسی و انه علی ما اقول شهید) – ملک عادل ظل الله است در ارض باید کل در سایه‏ی عدلش مأوی گیرند و در ظل فضلش بیاسایند – این مقام تخصیص و تحدید نیست که مخصوص به بعضی دون بعضی شود که چه که ظل از مظل حاکی است حق جل ذکره خود را رب العالمین فرموده زیرا که کل را تربیت فرموده و می‏فرماید (فتعالی فضله الذی سبق الممکنات و رحمته التی سبقت العالمین) این بسی واضح است که صواب یا خطأ علی زعم القوم این طائفة امری که به آن معروفند آن را حق دانسته و اخذ کرده‏اند لذا از ما عندهم ابتغاء لما عند الله گذاشته‏اند و همین گذشتن از جان در سبیل محبت رحمن گواهی است صادق و شاهدی است ناطق علی ما هم یدعون – آیا مشاهده شده که عاقل من غیر دلیل و برهان از جان بگذرد و اگر گفته شود این قوم مجنونند این بسی بعید است چه که منحصر به یک نفس و دو نفس نبوده بلکه جمعی کثیر از هر قبیل از کوثر معارف الهی سرمست شده به مشهد فدا در ره دوست به جان و دل شتافته‏اند – اگر این نفوس که لله از ما سوا گذشته‏اند و جان و مال در سبیلش ایثار نموده‏اند تکذیب شوند به کدام حجت و برهان صدق قول دیگران علی ما هم علیه در محضر سلطان ثابت می‏شود مرحوم حاجی سید محمد (اعلی الله مقامه و غمسه فی لجة بحر رحمته و غفرانه) با آنکة از اعلم علمای عصر بودند و اتقی و ازهد اهل زمان خود و جلالت قدر شان بمرتبه‏ی بود که السن بریة کل بذکر و ثنایش ناطق و یزهد و ورعش موقن در غزای باروس با آنکه خود فتوای جهاد فرمودند و از وطن معروف بنصرت دین با علم مبین توجه نمودند مع ذلک به بطش یسیر از

خیر کثیر گذشتند و مراجعت فرمودند (یا لیت کشف الغطاء و ظهر ما سترعن الأبصار) – و این طائفه بیست سنه متجاوز است که در ایام و لیایلی بسطوت غضب خاقانی معذب و از هبوب عواصف قهر سلطانی هر یک به دیاری افتاده‏اند چه مقدار از اطفال که بی‏پدر مانده‏اند و چه مقدار از آباء که بی‏پسر گشته‏اند و چه مقدار از امهات که از بیم و خوف جرئت آنکه بر اطفال مقتول خود نوحه نمایند نداشته‏اند و بسی از عباد که در عشی با کمال غنا و ثروت بوده‏اند و در اشراق در نهایت فقر و ذلت مشاهده شده‏اند (ما من ارض الا و قد صبغت من دمائهم – و ما من هواء الا و قد ارتفعت الیه زفراتهم) – و در این سنین معدودات من غیر تعطیل از سحاب قضا سهام بلا باریده و مع جمیع این قضایا و بلایا نار حب الهی در قلوبشان بشانی مشتعل که اگر کل را قطعه قطعه نمایند از حب محبوب عالمیان نگذرند بلکة بجان مشتاق و آملند آنچه را در سبیل الهی وارد شود –

(أی سلطان) نسمات رحمت رحمن این عباد را تقلیب فرموده و بشطر احدیه کشیده – گواه عاشق صادق در آستین باشد – و لکن بعضی از علمای ظاهره قلب انور ملیک زمان را نسبت به محرمان حرم رحمن و قاصدان کعبه عرفان مکدر نموده‏اند – ای کاش رای جهان آرای پادشاهی بر آن قرار می‏گرفت که این عبد با علمای عصر مجتمع می‏شد و در حضور حضرت سلطان اتیان حجت و برهان می‏نمود این عبد حاضر و از حق آمل که چنین مجلسی فراهم آید تا حقیقت امر در ساحت حضرة سلطان واضح و لائح گردد و بعد (الأمر بیدک و انا حاضر تلقاء سریر سلطنتک فاحکم لی او علی) – خداوند رحمن در فرقان که حجت باقیة است ما بین ملأ اکوان می‏فرماید (فتمنوا الموت ان کنتم صادقین) تمنای موت را برهان صدق فرموده و بر مرآت ضمیر معلوم منیر معلوم است که الیوم کدام حزبند که از جان در سبیل معبود عالمیان گذشته‏اند و اگر کتب استدلالیه این قوم در اثبات ما هم علیه بدماء مسفو که فی سبیله تعالی مرقوم می‏شد هر آینه کتب لا تحصی ما بین بریه ظاهر و مشهود بود حال چگونه این قوم را که قول و فعلشان مطابق است می‏توان انکار نمود و نفوسی را که از یک ذره‏ی اعتبار در سبیل مختار نگذشته و نمی‏گذرند تصدیق نمود بعضی از علماء که این بنده را تکفیر نموده‏اند ابدا ملاقات ننموده‏اند و این عبد را ندیده‏اند و از مقصود مطلع نشده‏اند و مع ذلک (قالوا ما ارادوا و یفعلون ما یریدون) – هر دعوی را برهان باید محض قول و اسباب زهد ظاهره نبوده – ترجمه‏ی چند فقره از فقرات صحیفه‏ی مکنونه‏ی فاطمیه صلوات الله علیها که مناسب این مقام است بلسان پارسی عرض می‏شود تا بعضی از امور مستوره‏ی در پیشگاه حضور مکشوف شود و مخاطب این بیانات در صحیفه‏ی مذکوره که به کلمات مکنونه الیوم معروف است قومی هستند که در ظاهر به علم و تقوی

معروفند و در باطن مطیع نفس و هوی (می‏فرماید) – ای بیوفایان چرا در ظاهر دعوی شبانی کنید و در باطن ذئب اغنام من شده‏اید – مثل شما مثل ستاره قبل از صبح است که در ظاهر دری و روشن است و در باطن سبب اضلال و هلاکت کاروانهای مدینة و دیار من است – و همچنین می‏فرماید – ای به ظاهر آراسته و به باطن کاسته – مثل تو مثل آب تلخ صافی است که کمال لطافت و صفا از آن در ظاهر مشاهده شود و چون به دست صراف ذائقه‏ی احدیه افتد قطره‏ی از آن را قبول نفرماید تجلی آفتاب در تراب و مرأت هر دو موجود و لکن از فرقدان تا أرض فرق دان بلکه فرق بی‏منتهی در میان و همچنین می‏فرماید ای پسر دنیا بسا سحرگاهان تجلی عنایت من از مشرق لامکان به مکان تو آمد و تو را در بستر راحت بغیر مشغول دید و چون برق روحانی بمقر عز نورانی رجوع نمود و در مکا و من قرب نزد جنود قدس اظهار نداشتم و خجلت تو را نپسندیدم – و همچنین می‏فرماید – ای مدعی دوستی من در سحرگاهان نسیم عنایت من بر تو مرور نمود و تو را بر فراش غفلت خفته یافت و بر حال تو گریست و بازگشت انتهی – لذا در پیشگاه عدل سلطانی نباید به قول مدعی اکتفا رود و در فرقان که فارق بین حق و باطل است می‏فرماید – (یا أیها الذین آمنوا ان جاءکم فاسق بنبأ فتبینوا أن تصیبوا قوما بجهالة فتصبحوا علی ما فعلتم نادمین) – و در حدیث شریف وارد (لا تصدقوا النمام) بر بعضی از علماء امر مشتبه شده و این عبد را ندیده‏اند و آن نفوس که ملاقات نموده‏اند شهادت می‏دهند که این عبد بغیر ما حکم الله فی الکتاب تکلم ننموده و به این آیه مبارکه ذکر قوله تعالی – (هل تنقمون منا الا أن آمنا بالله و ما أنزل الینا و ما أنزل من قبل) – ای پادشاه زمان چشمهای این آوار کان بشطر رحمت رحمن متوجه و ناظر و البتة این بلایا را رحمت کبری از پی و این شدائد عظمی را رخاء عظیم از عقب و لکن أمید چنان است که حضرت سلطان بنفسه در أمور توجه فرمایند که سبب رجای قلوب گردد و أین خیر محض است که عرض شد و کفی بالله شهیدا – سبحانک اللهم یا الهی أشهد بأن قلب السلطان قد کان بین اصبعی قدرتک لو ترید قلبه یا الهی الی شطر الرحمة و الاحسان و انک أنت المتعالی المقتدر المنان لا اله الا انت العزیز المستعان – در شرایط علما می‏فرماید و أما من کان من الفقهاء صائنا لنفسه و حافظا لدینه مخالفا لهواء و مطیعا لأمر مولاه فللعو ام أن یقلدوه الی آخر – و اگر پادشاه زمان به این بیان که از لسان مظهر وحی رحمن جاری شده ناظر شوند ملاحظ می‏فرمایند که متصفین به این صفات و ارده‏ی در حدیث شریف أقل از کبریت احمرند لذا هر نفسی که مدعی علم است قولش مسموع نبوده و نیست و همچنین در ذکر فقهای آخر الزمان می‏فرماید (فقهاء ذلک الزمان شر فقهاء تحت ظل السماء منهم خرجت الفتنة و الیهم

تعود) و همچنین می‏فرماید (اذا ظهرت رایة الحق لعنها أهل الشرق و الغرب) و اگر این احادیث را نفسی تکذیب نماید اثبات آن را بر این عبد است چون مقصود اختصار است لذا تفصیل رواة عرض نشد علمائی که فی الحقیقة از کاس انقطاع آشامیده‏اند ابدا متعرض این عبد نشده‏اند چنانچه شیخ مرتضی اعلی الله مقامه و اسکنه فی ظل قباب عنایته در ایام توقف در عراق اظهار محبت می‏فرمودند و بغیر ما أذن الله در این أمر تکلم ننمودند (نسئل الله ان یوفق الکل علی ما یحب و یرضی) حال جمیع نفوس از جمیع امور چشم پوشیده‏اند و به اذیت این طائفه متوجهند چنانچه اگر از بعضی که بعد از فضل باری در ظل مرحمت سلطانی آرمیده‏اند و بنعمة غیر متناهیة متنعمند سؤال شود که در جزای نعمت سلطانی چه خدمت اظهار نموده‏اید بحسن تدبیر مملکتی بر ممالک افزودید و یا به امری که سبب آسایش رعیت و آبادی مملکت و ابقای ذکر خیر دولت شود توجه نموده‏اید جوابی ندارند جز آنکه جمعی را صدق و یا کذب به اسم بابی در حضور سلطان معروض دارند و بعد بقتل و تاراج مشغول شوند چنانچه در تبریز و منصوره‏ی مصر بعضی را فروختند و زخارف کثیره اخذ نمودند و ابدا در پیشگاه حضور سلطان عرض نشده کل این امور نظر به آن واقع شده که این فقر را بی‏معین یافته‏اند از أمور خطیره گذشته‏اند و به این فقر پرداخته‏اند طوائف متعدده و ملل مختلفة در ظل سلطان مستریحند یک طائفة هم این قوم باشند بلکه باید علو همت و سمو فطرت ملا زمان سلطانی بشانی مشاهده شود که در تدبیر آن باشند که جمع أدیان در سایه‏ی سلطان در آیند و ما بین کل به عدل حکم رانند اجرای حدود الله محض عدل است و کل به آن راضی بلکه حدود الهیه سبب و علت حفظ بریة بوده و خواهد بود بقوله تعالی – (و لکم فی القصاص حیاة یا أولی الالباب) – از عدل حضرت سلطان بعید است که بخطای نفسی جمعی از نفوس مورد سیاط غضب شوند حق جل ذکره می‏فرماید (لا تزر وازرة وزر اخری) و این بسی معلوم که در هر طائفه عالم و جاهل عاقل و غافل فاسق و متقی بوده و خواهد بود و ارتکاب امور شنیعه از عاقل بعید است چه که عاقل یا طالب دنیا است و یا تارک آن أکر تارک است البته بغیر حق توجه ننماید و از این گذشته خشیة الله او را از ارتکاب افعال منهیه‏ی مذمومة منع نماید و اگر طالب دنیا است اموری که سبب و علت اعراض عباد و وحشت من فی البلاد شود البته ارتکاب ننماید بلکه به اعمالی که سبب اقبال ناس است عامل شود – بس مبرهن شد که اعمال مردوده از انفس جاهله بوده و خواهد بود – (نسئل الله ان یحفظ عباده عن التوجه الی غیره و یقربهم الیه انه علی کل شی‏ء قدیر(. سبحانک اللهم یا الهی تسمع حنینی حالی و ضری و ابتلائی و تعلم ما فی نفسی ان کان ندائی خالصا

لوجهک فاجذب به قلوب بریتک الی افق سماء عرفانک و قلب السطان الی یمین عرش اسمک الرحمن ثم ارزقه یا الهی النعمة التی نزلت من سماء کرمک و سحاب رحمتک لینقطع عما عنده و یتوجه الی شطر الطافک – ای رب ایده علی نصرة امرک و اعلاء کلمتک بین خلقک ثم انصره بجنود الغیب و الشهادة لیسخر المدائن باسمک و یحکم علی من علی الأرض کلها بقدرتک و سلطانک یا من بیدک ملکوت الایجاد و انک انت الحاکم فی المبدأ و المعاد لا اله الا انت المقتدر العزیز الحکیم – بشأنی امر را در پیشگاه حضور سلطانی مشتبه نموده‏اند که اگر از نفسی از این طایفه عمل قبیحی صادر شود آن را از مذهب أین عباد می‏شمرند (فو الله الذی لا اله الا هو) این عبد ارتکاب مکاره را جائز ندانسته تا چه رسد به آنچه صریحا در کتاب الهی نهی آن نازل شده حق ناس را از شرب خمر نهی فرموده و حرمت آن در کتاب الهی نازل و ثبت شده و علمای عصر کثر الله امثالهم طرا ناس را از این عمل شنیع نهی نموده‏اند مع ذلک بعضی مرتکبند حال جزای این عمل به نفوس غافلة راجع و آن مظاهر عز تقدیس مقدس و مبرا یشهد بتقدیسهم کل الوجود من الغیب و الشهود – بل این عباد حق را یفعل ما یشاء و یحکم ما یرید می‏دانند و ظهورات مظاهر احدیة را در عوالم ملکیه محال ندانسته‏اند – و اگر نفسی محال داند چه فرق است ما بین او و قومی که یدالله را مغلول دانسته‏اند اگر حق جلب ذکره را مختار دانند باید هر امری که از مصدر حکم آن سلطان قدم ظاهر شود کل قبول نمایند (لا مفرد و لا مهرب لأحد الا الی الله لا عاصم و لا ملجأ الا الیه) و امری که لازم است اتیان دلیل و برهان مدعی علی ما یقول و یدعی دیگر اعراض ناس از عالم و جاهل منوط نبوده و نخواهد بود انبیاء که لئالی بحر احدیه و مهابط وحی الهیه‏اند محل اعراض و اعتراض ناس واقع شده‏اند چنانچه می‏فرماید (و همت کل امة برسولهم لیأخذوه و جادلوا بالباطل لیدحضوا به الحق) و همچنین می‏فرماید (ما یأتیهم من رسول الا کانوا به یستهزئون) در ظهور خاتم الانبیاء و سلطان اصفیاء روح العالمین فداه ملاحظه فرمائید که بعد از اشراق شمس حقیقت از افق حجاز چه مقدار ظلم از اهل ضلال بر آن مظهر عزذی الجلال وارد شده بشأنی عباد غافل بودند که اذیت آن حضرت را از اعظم اعمال و سبب وصول بحق متعال می‏دانسته‏اند چه که علمای آن عصر در سنین اولیه از یهود و نصاری از آن شمس افق اعلی اعراض نمودند و به اعراض آن نفوس جمیع ناس از وضیع و شریف بر اطفای نور آن نیر افق معانی کمر بستند أسامی کل در کتب مذکور است از جمله و هب بن راهب و کعب بن اشرف و عبدالله أبی و أمثال آن نفوس تا آنکه امر به مقامی رسید که در سفک دم اطهر آن حضرت مجلس شوری ترتیب دادند چنانچه حق جل ذکره خبر فرموده

(و اذ یمکر بک الذین کفروا لیثبتوک او یقتلوک او یخرجوک و یمکرون و یمکر الله و الله خیر الماکرین) لاهمچنین می‏فرماید (و ان کان کبر علیک اعراضهم فان استطعت أن تبتغی نفقا فی الأرض او سلما فی السماء فتأتیهم بآیة و لو شاء الله لجمعهم علی الهدی فلا تکونن من الجاهلین) تالله از مضمون این دو آیه‏ی مبارکه قلوب مقربین در احتراق است و امثال این امور و ارده‏ی محققة از نظر محو شده و ابدا تفکر ننموده و نمی‏نمایند که سبب اعراض عباد در احیان ظهور مطالع انوار الهیه چه بوده و همچنین قبل از خاتم انبیاء در عیسی ابن مریم ملاحظه فرمائید بعد از ظهور آن مظهر رحمن جمیع علماء ان ساذخ ایمان را بکفر و طغیان نسبت داده‏اند تا بالآخره به اجازه حنان که اعظم علمای آن عصر بود و همچنین قیافا که اقضی القضاة بود بر آن حضرت وارد آوردند آنچه را که قلم از ذکرش خجل و عاجز است (ضاقت علیه الارض بوسعتها الی ان عرجه الله الی السماء) و اگر تفصیل جمیع انبیاء عرض شود بیم آن است که کسالت عارض گردد و مخصوص علمای توراة برانند که بعد از موسی نبی مستقل صاحب شریعت نخواهد آلد نفسی از اولاد داود ظاهر خواهد شد و او مروج شریعت توراة خواهد بود تا با عانت او حکم توراة بین اهل شرق و غرب جاری و نافذ گردد و همچنین اهل انجیل محال دانسته‏اند که بعد از عیسی بن مریم صاحب امر جدید أز مشرق مشیت الهی اشراق نماید و مستدل به این آیه شده‏اند که در انجیل است (ان السماء و الأرض تزولان و لکن کلام ابن الانسان لن یزول ابدا) و برآنند که آنچه عیسی بن مریم فرموده و امر نموده تغییر نیابد در یک مقام از انجیل می‏فرماید (انی ذاهب و آت) و در انجیل یوحنا هم بشارت داده بروح تسلی دهنده که بعد از من می‏آید و در انجیل لوقا هم بعضی علامات مذکور است و لکن چون بعضی از علمای آن ملت هر بیانیر اتفسیری بهوای خود نمودند لذا از مقصود محتجب ماندند (فیالیت اذنت لی یا سلطان لنرسل الی حضرتک ما تقر به العیون و تطمئن به النفوس و یوقن کل منصف بأن عنده علم الکتاب) و بعضی از ناس جون از جواب خصم عاجزاند بحبل تحریف کتب متمسکند و حال آنکه ذکر تحریف در مواضع مخصوصه بوده – (لو لا اعراض الجهلاء و اغماض العلماء لقلت مقالا تفرح به القلوب و تطیر الی الهواء الذی یسمع من هزیز اریاحه أنه لا اله الا هو و لکن الآن لعدم اقتضاء الزمان منع اللسان عن البیان و ختم اناء التبیان الی ان یفتح الله بقدرته انه لهو المقتدر القدیر) – سبحانک اللهم یا الهی اسألک باسمک الذی به سخرت من فی السموات و الأرض ان تحفظ سراج امرک بزجاجة قدرتک و الطافک لئلا تمر علیه اریاح الانکار من شطر الذین غفلوا من اسرار اسمک المختار ثم زد نوره بدهن حکمتک انک انت المقتدر علی من فی ارضک و سمائک – ای رب اسألک بالکلمة العیا التی بها فزع

من فی الارض و السماء الا من تمسک بالعروة الوثقی ان لا تدعنی بین خلقک فارفعنی الیک و ادخلنی فی ضلال رحمتک و اشربنی زلال خمر عنایتک لأسکن فی خباء مجدک و قباب الطافک انک انت المقتدر علی ما تشاء و انک انت المهیمن القیوم –

(یا سلطان) قد خبت مصابیح الانصاف و اشتعلت نار الاعتساف فی کل الاطراف الی ان جعلوا أهلی اساری من الزوراء الی الموصل الحدباء. لیس هذا اول حرمة هتکت فی سبیل الله ینبغی لکل نفسی أن ینظر و یذکر ما ورد علی آل الرسول اذ جعلهم القوم أساری و أدخلوهم فی دمشق الفیحاء، و کان بینهم سید الساجدین و سند المقربین و کعبة المشتاقین روح ما سواه فداه – قیل لهم أأنتم الخوارج قال لا و الله نحن عباد آمنا بالله و آیاته، و بنا افتر ثغر الایمان و لاحت آیة الرحمن، و بذکرنا سالت البطحاء و ماطت الظلمة التی حالت بین الأرض و السماء، قیل أحرمتم ما أحله الله أو حللتم ما حرمه الله قال نحن أول من اتبع أوامر الله و نحن أصل الأمر و مبدئه، و أول کل خیر و منتهاه. نحن آیة القدم و ذکره بین الأمم – قیل أترکتم القرآن قال فینا أنزله الرحمن و نحن نسائم السبحان بین الأکوان، و نحن الشوارع التی انشعبت من البحر الاعظم الذی احیی الله به الأرض و یحییها من بعد موتها، و منا انتشرت آیاته و ظهرت بیناته و برزت آثاره، و عندنا معانیه و أسراره قبل لأی جرم ملیتم قال لحب الله و انقطاعنا سواه. انا ما ذکرنا عبارته علیه‏السلام بل أظهرنا رشحا من بحر الحیوان الذی کان مودعا فی کلماته لیحیی به المقبلون و یطلعوا علی ما ورد علی أمناء الله من قوم سوء أخسرین. و نری الیوم یعترض القوم علی الذین ظلموا من قبل و هم یظلمون اشد مما ظلموا و لا یعرفون – تالله انی ما أردت الفساد بل تطهیر العباد عن کل ما منعهم عن التقرب الی الله مالک یوم التناد – کنت نائما علی مضجعی مرت علی نفحات ربی الرحمن و أیقظتنی من النوم و أمرنی بالنداء بین الارض و السماء ما کان هذا من عندی بل من عنده یشهد بذلک سکان جبروته و ملکوته و أهل مدائن عزه – و نفسه الحق لا أجزع من البلایا فی سبیله، و لا عن الرزایا فی حبه و رضائه.

قد جعل الله البلاء غادیة لهذه الدسکرة الخضراء، و ذبالة لمصباحه الذی به أشرقت الأرض و السماء – هل یبقی لأحد ما عنده من ثروته أو یغنیه غدا عن مالک ناصیته – او ینظر احد فی الذین ناموا تحت الرضام – و جاوروا الرغام – هل یقدر أن یمیز رمم جماجم المالک عن براچم المملوک لا و مالک الملوک – و هل یعرف الولاة من الرعاة، و هل یمیز أولی الثروة و الغناء من الذی کان بلا حذاء و وطاء – تالله قد رفع الفرق الا لمن قضی بالحق – و قضی بالحق – این العلماء و الفضلاء و الأمراء – این دقة انظارهم – وحدة ابصارهم ورقة افکارهم – و سلامة اذکارهم – و این خزائنهم المستورة و زخارفهم المشهورة – و سررهم الموضونة – و فرشهم الموضوعة –

هیهات قد صار الکل بورا، و جعلهم قضاء الله هباء منثورا – قد نثل ما کنزوا – و تشتت ما جمعوا و تبدد ما کتموا. أصبحوا لا یری الا اما کنهم الخالیة – و سقوفهم الخاویة و جذوعهم المنقعرة و قشیبهم البالیة. ان البصیر لا یشغله المال عن النظر الی المآل و الخبیر. لا تمسکه الاموال عن التوجه الی الغنی المتعال – أین من حکم علی ما طلعت الشمس علیها و اسرف و استطرف فی الدنیا و ما خلق فیها – این صاحب الکتیبة السمراء و الرایة الصفراء – این من حکم فی الزوراء و این من ظلم فی الفیحاء – و این الذین ارتعد الکنوز من کرمهم – و قبض البحر عند بسط أکفهم و هممهم – و این من طال ذراعه فی العصیان – و مال ذرعة عن الرحمن – این الذی کان یجتبی اللذات. و یجتنی أثمار الشهوات – این ربات الکمال و ذوات الجمال – این اغصانهم المتمائلة. و افنانهم المتطاولة. و قصورهم العالیة. و بساتینهم المعروشة و این دقة ادیمها. ورقة نسیمها و خریر مائها، و هزیز اریاحها. و هدیر ورقائها. و حفیف اشجارها. و این سحورهم المفترة. و ثغورهم المبتسمة فواها لهم قد هبطوا الحضیض و جاوروا القضیض لا یسمع الیوم منهم ذکر و لا رکز، و لا یعرف منهم أمر و لا رمز – أیمارون القوم و هم یشهدون. أینکرون و هم یعلمون. لم أدر بأی واد یهیمون. أما یرون یذهبون و لا یرجعون الی متی یغیرون و ینجدون. یهبطون و یصعدون. (ألم یأن للذین آمنوا ان تخشع قلوبهم لذکر الله) طوبی لمن قال او یقول بلی یا رب آن و حان و ینقطع عما کان الی مالک الاکوان و ملیک الامکان.

هیهات لا یحصد الا ما زرع و لا یأخذ الا ما وضع. الا بفضل الله و کرمه – هل حملت الارض بالذی لا تمنعه سبحات الجلال عن الصعود الی ملکوت ربه العزیز المتعال. و هل لنا من العمل ما یزول به العلل و یقربنا الی مالک العلل – نسأل الله ان یعاملنا بفضله لا بعدله، و یجعلنا من الذین توجهوا الیه و انقطعوا عما سواه – یا ملک قد رأیت فی سبیل الله ما لا رئت عین و لا سمعت اذن. قد انکرنی المعارف و ضاق علی المخارف – قد نضب ضحضاح السلامة و اسفر ضحضاح الراحة – کم من البلایا نزلت – و کم منها سوف تنزل – امشی مقبلا الی العزیز الوهاب – و ورائی تنساب الحباب – قد استهل مدمعی الی ان بل مضجعی و لیس حزنی لنفسی تالله راسی یشتاق الرماح فی حب مولاه – و ما مررت علی شجر الا و قد خاطبه فؤادی یا لیت قطعت لاسمی و صلب علیک جسدی فی سبیل ربی بل بما اری الناس فی سکرتهم و یعمهون و لا یعرفون. رفعوا أهوائهم و وضعوا الههم کأنهم اتخذوا امر الله هزوا و لهوا و لعبا.

و یحسبون انهم محسنون. و فی حصن الامان هم محصنون – لیس الامر کما یظنون غذدا یرون ما ینکرون فسوف یخرجنا اولوا الحکم و الغناء من هذه الارض التی سمیت بأدرنه الی مدینة عکا – و مما یحکون انها اخرب مدن الدنیا و اقبحها صورة، و اردثها هواء، و انتهاماء. کأنها دار حکومة

الصدی لا یسمع من ارجائها الا صوت ترجیعه. و ارادوا ان یحبسوا الغلام فیها و یسدوا علی وجوهنا ابواب الرخاء و یصدوا عنا عرض الحیوة الدنیا فیما غبر من ایامنا – تالله لو ینهکنی اللغب – و یهلکنی السغب و یجعل فراشی من الصخرة الصماء، و مؤآنسی و حوش العراء لا اجزع، و اصبر کما صبر أولوا الحزم و اصحاب العزم بحول الله مالک القدم و خالق الأمم و اشکر الله علی کل الاحوال و نرجو من کرمه تعالی بهذا الحبس یعتق الرقاب من السلاسل و الاطناب. و یجعل الوجوه خالصة لوجه العزیز الوهاب. انه مجیب لمن دعاه. و قریب امن ناجاه – و نسأله ان یجعل هذا البلاء الأدهم درعا لهیکل امره و به یحفظه من سیوف شاحذة و قضب نافذة – لم یزل بالبلاء علا امره و سنا ذکره – هذا من سنته قد خلت فی القرون الخالیة – و الاعصار الماضیة فسوف یعلم القوم ما لا یفقهونه الیوم. اذا عثر جوادهم و طوی مهادهم و کلت اسیافهم. و زلت اقدامهم. لم ادر الی متی یرکبون مطیة الهوی و یهبمون فی هیماء الغفلة و الغوی ایبقی عزة من عز، و ذلة من ذل أم یبقی من اتکأ علی الوسادة العلیا و بلغ فی العزة الغالیة القصوی لا و ربی الرحمن کل من علیها فان، و یبقی وجه ربی العزیز المنان. ای درع ما اصابها سهم الردی و ای فود ما عرته القضاء و ای حصن منع عنه رسول الموت اذاتی و ای سریر ما کسر – و أی سدیر ما قفر – لو علم الناس ما وراء الختام من رحیق رحمة ربهم العزیز العلام. لنبذوا الملام و استرضوا عن الغلام – و أما الآن حجبونی بحجاب الظلام الذی نسجوه بأیدی الظنون و الأوهام – سوف تشق الید البیضاء جیبا لهذه اللیلة الدماء، و یفتح الله لمدینة بابا رتاجا – یومئذ یدخل فیها الناس افواجا و یقولون ما قالته اللائمات من قبل لیظهر فی الغایات ما بدا فی البدایات ایریدون الاقامة و رجلهم فی الرکاب و هل یرون لذهابهم من ایاب لا و رب الارباب الا فی المآب یومئذ یقوم الناس من الاجداث و یسئلون عن التراث – طوبی لمن لا تسومه الاثقال فی ذلک الیوم الذی فیه تمر الجبال – و یحضر الکل للسؤال فی محضر الله المتعال انه شدید النکال – نسئل الله ان یقدس قلوب بعض العلماء من الضغینة و البغضاء لینظروا الاشیاء بعین لا یغلبها الاغضاء، و یصعدهم الی مقام لا تقلبهم الدنیا و ریاستها عن النظر الی الافق الاعلی، و لا یشغلهم المعاش و اسباب الفراش عن الیوم الذی فیه یجعل الجبال کالفراش – و لو انهم یفرحون بما ورد علینا من البلاء سوف یأتی یوم فیه ینوحون و یبکون – و ربی لو خیرت فیما هم علیه من العزة و الغنا و الثروة و العلا و الراحة و الرخاء و ما انا فیه من الشدة و البلاء لاخترت ما انا فیه الیوم و الآن لا ابدال ذرة من هذه البلایا بما خلق فی ملکوت الانشاء – لو لا البلاء فی سبیل الله ما لذ لی بقائی و ما نفعنی حیاتی – و لا یخفی علی اهل البصر و الناظرین الی المنظر الاکبر انی فی

اکثر ایامی کنت کعبد یکون جالسا تحت سیف علق بشعرة واحدة و لم یدر متی ینزل علیه أینزل فی الحین او بعد حین – و فی کل ذلک نشکر الله رب العالمین و تحمده فی کل الاحوال انه کان علی کل شی‏ء شهید – نسئل الله یبسط ظله لیسر عن الیه الموحدون و یأوین فیه المخلصون، و یرزق العباد من روض عنایته زهرا، و من افق ألطافه زهرا و یؤیده فیما یجب و یرضی، و یوفقه علی ما یقر به الی مطلع أسمائه الحسنی لیغض الطرف مما یری من الاجحاف و ینظر الی الرعیة بعین الالطاف و یحفظهم من الاعتساف – و نسأله تعالی أن یجمع الکل علی خلیج البحر الاعظم الذی کل قطرة منه تنادی انه مبشر العالمین – و محیی العالمین – و الحمد لله مالک یوم الدین و نسئله تعالی ان یجعلک ناصرا لامره و ناظرا الی عدله لتحکم علی العباد کما تحکم علی ذوی قرابتک، و تختار لهم ما تختاره لنفسک انه لهو المقتدر المتعالی المهیمن القیوم

(دققت علی النسخة المطبوعة فی القاهرة فی ذی الحجة سنة 1330 ه)