فرقهی «بابیه» به دست میرزا علی محمد شیرازی، ملقب به «باب» تأسیس شد. بابیه، او را «حضرت اعلی» و «نقطهی اولی» هم لقب دادهاند. وی، فرزند سید رضای بزاز است. (1) او، در یکم محرم سال 1235 هجری، مطاق با 13 اکتبر 1819 میلادی، در شیراز به دنیا آمد. (2).
مادر او، فاطمه بیگم نام داشت. در طفولیت، پدرش وفات کرد و او تحت حمایت عموی خود حاجی سید علی تربیت یافت.
وی، تحصیلات ابتداییاش را در شیراز آغاز کرد و در نوجوانی به بوشهر رفت و نزد
شخصی به نام شیخ محمد که به «شیخ عابد» شهرت داشت، به تحصیل پرداخت. (3).
شیخ عابد که از شاگردان شیخ احمد احسایی و سید کاظم رشتی بود (4) در بوشهر (ایران) به تعلیم و تربیت و تدریس اشتغال داشت. سید علی محمد، نزد او، به خواندن و نوشتن پرداخت و قسمتی از ادبیات فارسی و عربی و کلیات مطالب و آموزههای شیخیه را آموخت و بدین ترتیب از همان دوران، با نام رؤسای شیخیه (احسایی و رشتی) آشنا شد.
1) در کتاب آیین باب، ص 4، آمده است: «پدر سید علی محمد، سید علی رضا و نام جدش سید ابراهیم پسر سید فتح الله است. و خود «باب» هم در کتاب بین الحرمین، نام خود و نیاکاناش را چنین نوشته است.
2) »باب» در کتاب بین الحرمین، دربارهی زمان ولادتاش آورده است: «و انه لعبد قد ولد فی یوم اول المحرم من سنة 1235…«. بعضی هم نوشتهاند که میرزا علی محمد شیرازی، در یکم محرم 1236 هجری قمری (نهم اکتبر 1820 میلادی) در شیراز به دنیا آمد و در 27 شعبان سال 1266 هجری قمری (نهم ژوئیه سال 1850 میلادی) در نزدیکی ارگ تبریز، در سن سی سالگی، تیرباران شده است. ر. ک: لغت نامهی دهخدا، ج 9، ص 32.
3) بعید نیست که مخاطب «باب» در این عبارت: «إن یا محمد معلمی، لا تضربنی فوق حد معین…«، معلم وی، همین شیخ محمد عابد باشد. (این عبارت در کتاب بیان عربی، ص 25، آمده است(.
4) ر. ک: تلخیص تاریخ نبیل زرندی، اشراق خاوری، ص 64 – 63.
