در تاریخ می توان افرادی را یافت که پیروان و یارانشان درباره آنان ادعای مهدویت نموده و این انگیزه در آن روزها در بین مردم منتشر گردیده است. دقیقاً نمی دانیم که چرا آنان در برابر این نسبت ـ که به آنان داده می شد ـ ساکت مانده بودند.
ناگفته نماند که پیروان این افراد سعی می کردند تا احادیثی را که درباره حضرت مهدی «علیه السلام» وارد گردیده بود بر ایشان تطبیق دهند.
در زیر نمونه هائی از این تطبیق ها ذکر می شود:
1- در احادیث وارده از رسول اکرم «صلی الله علیه و آله» آمده است:
»نام مهدی، نام من است.«
بر این اساس یاران و پیروان «مختار بن أبی عبیده ثقفی» مهدویت را به محمد فرزند امیرالمؤمنین معروف به «محمد بن حنفیّه» نسبت و حدیث مذکور را به وی تطبیق دادند. مناسبت دارد که گفته شاعر را در اینجا عنوان نمائیم که گوید:
»به آنکس که مدّعی رتبه ای در علم است بگو: مطلبی را حفظ کردی، امّا مطالب فراوانی را فراموش کردی .«
2- در احادیث نقل شده از رسول خدا «صلی الله علیه و آله» آمده:
»مهدی از فرزندان حسین است. با شمشیر خروج می نماید. و فرزند سبیّه ـ یا مَسْبیّه (زن اسیر شده) ـ است .«(1).
هنگامی که زید بن علی بن الحسین «علیه السلام» نهضت کرد، پیروانش ادّعا نمودند که وی مهدی است: زیرا فرزندان امام حسین «علیه السلام» بوده و قیام به شمشیر نموده است. مادرش نیز سبیّه است.
ولی پیروان زید احادیث فراوان دیگری را که از رسول خدا «صلی الله علیه و آله» وارد شده به دست فراموشی سپرده بودند ؛ از جمله:
»ائمه پس از من دوازده نفرند ؛ نه نفر از صلب حسینند و نهمین آنان قائم آنان است.»
می دانیم که زید، نفر نهم از صلب امام حسین «علیه السلام» نبود ولی پیروان زید این ادّعا را نمودند تا دلها را جلب نموده به اغراض نفسانی خود جامه عمل بپوشانند. وقتی که زید شهید شد و سالیانی بر سر دار ماند، حکم بن عیّاش شاعر اموی در ضمن ابیاتی درباره او چنین سرود:
»ما زید را بر تنه درخت خرما به دار کشیدیم. ندیده ایم که مهدی ای بر تنه درخت به دار رود.«
ببینید این کینه توز بدگو چگونه از به دار کشیدن زید بن علی بن الحسین بدگوئی کرده مهدویّت را به باد تمسخر می گیرد؟!
3- سالیانی پس از قیام «زید بن علی«، محمد بن عبدالله ـ معروف به محض ـ فرزند حسن مثنی فرزند امام حسن مجتبی «علیه السلام» متولّد گردید. فرصت طلبان و هوی پرستان این فرصت را غنیمت شمرده نسبت مهدویّت را طبق این حدیث ضعیف ساختگی منسوب به رسول اکرم «صلی الله علیه و آله» بر وی تطبیق دادند:
»مهدی… اسم پدرش اسم پدر من است.«
در اوائل کتاب گفتیم که این حدیث مخالف صدها حدیثی است که درباره نام پدر حضرت مهدی «علیه السلام» وارد شده که نام پدر ایشان امام حسن عسکری «علیه السلام» است ؛ جز آنکه فرصت طلبان این حدیث ساختگی را بر «محمد بن عبدالله محض» منطبق نموده وی را نفس زکیّه نامیدند. برخی از مردم نیز با وی بیعت نمودند و خنده آور آنکه پدر وی عبدالله نیز با وی ـ به عنوان اینکه مهدی است ـ بیعت نمود.
1) این حدیث محل تأمل است.
