جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

کتاب اقدس

زمان مطالعه: 2 دقیقه

و اما کتاب اقدس روح احکام و مسائلش از حاجی ملا علی اکبر و زین المقربین و مشکین قلم است که کتبا و شفاها هر چه به نظرشان خوب آمد به میرزا خدا پشنهاد می‏دادند و او در قوالب الفاظ عربی درآورده در آن عربی‏های عجیب هم پسرهای خود را دخالت داده با مشورت ایشان شریعت می‏ساخت و عبارت می‏پرداخت و این از قضایای مسلمه است که میرزا محمد علی غصن اکبر در آن اوقات به طوری مورد توجه شده بود که ادعای شمس الشموسی کرد و خود را از پدر خویش برتر خواند و عباس افندی حسادت ورزید و سعایت کرد تا آن که پدرش به اطراف نوشت که اگر آثاری از قلم اغصان سر زند که مورد توجه شما شود آن را از تأییدات ما بدانید.

باری غرض این بود که شریعت‏سازی و عبارت پردازی بها در ابتدا به کمک برادرانش میرزا موسی و میرزا محمد قلی صورت می‏بست و پس از بلوغ و رشد پسرهایش به کمک ایشان انجام می‏یافت فضلا از این که قسمت عمده آن‏ها هم از قریحه و فکر میرزا آقا جان خادم کاشانی سرزده است و از این است که چون به دقت در الواح و آثار منتشره مطالعه شود اختلاف طرز و روش و انشا و تاویلات و عرفان بافی نظم و نثر این ترهات به قدری زیاد دیده می‏شود که همان اختلاف وارده بارده به انسان می‏فهماند که این احکام و مطالب از قریحه یک نفر و به قوه‏ی الهام صادر نشده و دقت هم در اصلاح و تصحیح آنها به عمل نیامده. چنان که گفتیم یک جا در اقدس حکم زنا به نه مثقال جزای نقدی تعیین شد و یک جا در رساله سئوال و جواب حکم آن معوق

و موکول به بیت العدل موهوم گشته و اینجاست که آیه مبارکه قرآن کاملا مورد توجه می‏شود (لو کان من غیر عندالله لوجدوا فیه اختلافا کثیرا) و مهمتر از همه این که آثار باب و بها به جای این که سهل و ممتنع باشد صعب و مبتذل است از فرط تعقید و ابهام و تکرر در لفظ و سایر معایب کلامیه