جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

در ابتدا لطفا ضمن معرفی کتاب «کمال الدین و تمام النعمة » نظرات خود را در مورد این کتاب بیان فرمایید؟

زمان مطالعه: 3 دقیقه

یکی از مسایل اعتقادی مهم شیعه، اعتقاد به مهدویت و ظهور منجی عالم بشری است. این اعتقاد شیعه به نحو عام و گسترده ای شامل همه فرق اسلامی نیز می شود و هر کدام به نحوی در بیان این اصل اعتقادی کتاب ها و تالیفاتی را تنظیم کرده اند. اعتقاد به مهدویت ریشه در قرآن کریم دارد و قرآن کریم در آیات عدیده ای به ظهور حضرت صاحب الزمان (عج) اشاره می نماید. مانند وعد الله الذین آمنوا منکم و عملوا الصالحات لیستخلفنهم فی الارض؛ «خداوند وعده داده که مؤمنان، خلیفه زمین بشوند و زمین را به حکومت خودشان در بیاورند.«

یا آیه ان الارض لله یورثها من یشاء من عبادة و العاقبة للمتقین؛ «عاقبت و فرجام حکومت ها، حکومت صلحا و صالحین خواهد بود.» حتی آیاتی مثل هوالذی ارسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله و لوکره المشرکون را به ظهور حضرت مهدی (عج) تعبیر و تفسیر کرده اند؛ چون که در زمان پیغمبر اکرم (ص(، اسلام بر همه ادیان چیره نشد و حتی امروز هم که قرن ها از ظهور اسلام گذشته است، اسلام بر همه ادیان الهی غلبه پیدا نکرده و حکومت واحد جهانی نشده است. این آرمان مقدس در زمان حضرت مهدی (عج) تحقق پیدا می کند. در ذیل آیات قرآنی، احادیث بی شماری درباره خصوصیات حضرت مهدی (عج) و خصوصیات این حکومت عدل جهانی مطرح است که شاید کتاب «کمال الدین و تمام النعمة » یکی از بهترین و قدیمی ترین و ارزشمندترین کتاب هایی است که در این زمینه به نگارش در آمده است. نویسنده این کتاب، عالم بزرگوار «ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن بابویه القمی » معروف به شیخ صدوق است که یکی از بزرگ ترین علما و محدثین دوره های اسلامی است که از او به عنوان «شیخ المحدثین » یاد می کنند.

چون در حقیقت در میان محدثین، شیخ صدوق دارای مقام ویژه و بلندی است. علت نامگذاری این کتاب به «کمال الدین و تمام النعمة » این است که اعتقاد به دین وقتی کامل می شود که ما به قرآن کریم و بیانات پیامبر اکرم (ص) ایمان و اعتقاد داشته باشیم. کمال الدین این نیست که ما فقط بگوییم هر چه قرآن گفته ملاک است و به سخن پیامبر (ص) کاری نداریم. بلکه کمال الدین به ایمان و عمل به قرآن کریم و فرمایشات و دستورات پیغمبر اکرم (ص) است. یکی از دستوراتی که پیامبر اکرم (ص) دادند، در باب امامت و مهدویت است.

طبق آیه «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا» دین اسلام با اعلام وصایت حضرت امیرالمؤمنین، کامل شده است؛ یعنی اگر ما دین اسلام را قبول داشته باشیم، اما ولایت، وصایت و امامت حضرت امیرالمؤمنین را نپذیریم، یک دین ناقصی داریم. به خاطر همین هم همان روز 18 ذی الحجه که اعلام وصایت و امامت حضرت امیرالمؤمنین و حدیث شریف «من کنت مولاه فهذا علی مولاه » ابلاغ شده همین روز هم این آیه نازل شده است. پس کمال الدین به پذیرفتن ولایت حضرت امیر المؤمنین علی (ع) و همین طور اولاد و وصایای پس از حضرت امیرالمؤمنین تا خاتم الاوصیاء حضرت مهدی (عج) است. از منظر دینی کامل ترین شکل دین در اعتقاد به قرآن کریم و پیامبر اکرم و ائمه اطهار تا حضرت مهدی (عج) است که شکل می گیرد.

علت نامگذاری «کمال الدین و تمام النعمة » همین آیه شریفه است. کتاب کمال الدین، از کتاب هایی است که شاید به این شهرت، کتابی در میان کتاب های حدیثی نباشد؛ یعنی کتابی که در یک موضوع واحد نوشته شده باشد و این قدر معتبر و مورد استناد و استفاده علما و دانشمندان باشد. بنده توفیق داشتم که متن آن را اعراب گذاری و عباراتش را ترجمه نمایم و اشعار عربی آن را به نظم فارسی در آورم و در اختیار علاقه مندان حضرت مهدی (عج) قرار دهم. این کتاب در سال 1380 از سوی سازمان چاپ و نشر دارالحدیث منتشر شده است. در ضمن این کتاب دارای یک مقدمه طولانی با یک بحث کلامی است و یکی از ارزشمندترین مباحث غیر روایی شیخ صدوق در این مقدمه آمده است. در این مقدمه، حقانیت شیعه امامیه اثنی عشری مطرح و ادله فرق دیگر – اعم از زیدیه، اسماعیلیه، کیسانیه و… – مورد نقد و بررسی کلامی قرار گرفته است. این مقدمه فوق العاده به لحاظ منطقی و استدلالی بسیار ارزشمند است.