حکمت ضاله و داله

نبوت و حکمت تالی تلو یکدیگرند. الهاماتی که گفتیم از قلوب سر می‏زند یا بر قلوب وارد می‏شود بر دو گونه است گاهی به صورت حکمت است بی‏آن که توأم با نبوت باشد گاهی به صورت نبوت است و توأم به حکمت نبی صادق حکیم است اما حکیم صادق نبی نیست. نبی کاذب هم حکیم نیست. همانطور که قلب قوی در نبوت دو حالت از صدق و کذب دارد قلب حکیم نیز دو حالت از ضال و دال دارد. یکی قلبش مورد الهامات حکمت آیات می‏شود و حکمت او دالة است یعنی دلالت کننده‏ی به خیر است دیگری قلبش مرکز تسویلات شیطانیه می‏شود و در حکمت تمرین کرده بالاخره حکمت ضاله از او سر می‏زند کمترین

اثر از حکمت ضاله اختراع توپ کروپ و گاز خفه کننده است و در معنویات دعوت به اجرای شهوت و هتک نوامیس و ترک وطنخواهی است که پایه‏ی سیاست مدن است و برترین اثر از حکمت داله در طبیعیات کشف ادویه‏ی مفیده و صنعت سیاره و طیاره است و در الهیات دعوت به خداپرستی و اخلاق مرضیه و امثالهاست.

استفاده مردم

بدیهی است نفوس شریره و ظالم و طماع و غارتگر همیشه از حکمت ضاله و نبوت کذبه استفاده می‏نمایند هر جهانگیر ظالمی میل دارد در کشورش حکمائی عرض اندام کنند که آلات التهابیه را به سر حد کمال رسانیده بالاترین آلات هادمه‏ی بنیان آدمی را اختراع نمایند و همچنین از انبیاء کذبه قدردانی کرده سرا ام جهرا آن را تقویت می‏نمایند تا به وسیله‏ی آثار شرارت‏بار ایشان بساط فریبندگی و جنایت منبسط باشد تفرقه‏ی و نفاق حکمفرما باشد تا به مفاد (فرق تسد) فرق از تفرقه‏ی مردم سیادت ایشان محرز باشد چنانکه نفوذ صالحه پیوسته از حکمت داله و نبی صادق استفاده می‏نمایند زیرا غرضی ندارند حتی اگر در بارگاه سلطنتی هم جالسند نیت ایشان از سلطنت حفظ و صیانت مردم است و آن گونه نفوس همیشه در دیانت پیرو انبیای صادق‏اند و اگر هم نخواستند پابند باشند باز به ترجیح بلا مرجح قائل نشده دانی را بر عالی مسلط نمی‏سازند بر خلاف نفوس جابره که مخصوصا ادانی را با علم به این که اینها پست و زشت عقیده‏اند بر اعالی مسلط می‏سازند سنة الله التی قد خلت من قبل و لن تجد لسنة الله تبدیلا.