جایگاه عزیه نزد عبدالبهاء

عزیه خانم، خواهر بهاءالله است. شهرت او نزد بهائیان به خاطر نامه ی مفصلی است که عبدالبهاء – پسر بهاءالله – به او به عنوان “عمه ” نوشته است که در میان آنها به “لوح عمه “مشهور است.. این لوح در کتاب مکاتیب، جلد دوم صفحات186-170 در مجموعه ی نامه های عبدالبهاء آورده شده است. نامه های دیگری نیز به او نوشته شده است که در مکاتیب موجوداست.. عبدالبها در آن نامه ها عمه ی خود را بسیار تجلیل نموده و با اوصافی چون “حنون “و “مهربان” و “مکرمه ” وعزیزه ” و ” فطنه ” (به معنی زیرک و باهوش) او را مورد خطاب قرار داده است. برای نمونه یکی از این عبارات مدح را ذکر می کنیم تا جایگاه علمی و عقل و درایت و ادراک و هوش او در نگاه عبدالبها مشخص گردد: “ای عمه ی فطنه، قسم به مطاف ملا اعلی که در فطانت و ادراک و عقل و هوش، تو بر دیگران – که مدعی قطبیت جهان رحمن هستند – امتیاز و رجحان داری “… عبدالبها در این لوح او را به پذیرش مظهریت بهاءالله دعوت می نماید (زیرا او بابی خالص بوده که مثل سایر بابیان به نص صریح باب، از برادر دیگرش میرزا یحیی صبح ازل تبعیت می نموده است(. عزیه خانم رساله ی مفصلی در جواب برادر زاده می نویسد و نامش را “تنبیه النائمین “می گذارد تا به اصطلاح خوابیدگان (یعنی متمردین از ازل) را با این مطالب، بیدار وهشیار نماید. متن عالمانه و ادبیات قوی رساله نشان از آن دارد که تعاریف عبدالبها از عمه اش بیجا نبوده و حقیقتاً او فطن و باهوش و عالمه بوده است و انشاء خوب او میراث پدری است که منشی دربار بوده و این میراث را به همه ی فرزندانش داده و در آموزش ادبیات مطابق رسومات چیزی را از فرزندان دریغ نکرده و در این راه جدیت فراوان نموده است. از آنجا که این رساله حاوی اطلاعات تاریخی منحصر به فرد در مورد بابیه و ازلیه و بهائیه است و وقایع دوران حضور بابیان را در عراق بطور مستند ذکر نموده و بعضی مطالب خصوصی را که هیچکس جز او شاهد نبوده بیان کرده به مصداق “اهل البیت ادری بما فی البیت ” بهترین منبع برای پژوهشگران و بهایی پژوهان محسوب می شود، ما مطالب آن را در چند قسمت بررسی وتحلیل می نمائیم. امید است این گام شروع تحقیقات دیگری توسط دیگران در این کتاب گردد. خوشبختانه متن این کتاب نیز در فضای مجازی اینترنت موجود است که به طرز زیبائی توسط مومنین بابی باز چاپ شده است. چاپ های قبلی آن نیز موجود است که استنادات ما بیشتر بر اساس آن چاپ های قدیمی است که سعی خواهیم کرد صفحات آن دو را تطبیق دهیم.