البته اهل بصیرت دانند که ابطال ساخته پرداختههای هشتاد سالهی حضرات که با سرمایهی ملیونها پول ایران صورت بسته به این مختصر کشف و نشر و تألیف و طبع صورت نخواهد بست و با این بضاعت مزجاة که من بنده به آن موصوفم همه را نتوانم در معرض نمایش گذاشت از این رو ناچارم که عجالتا این جلد را هم خاتمه دهم زیرا زمام قلم از دست رفته و بیش از آنچه در نظر بود انجام شده چه بنا بود کتاب ما از صد و پنجاه صفحه تجاوز نکند و اینک خیلی متجاوز شده ولی به قدری مطالب ناگفته باقی مانده است که باز هم ناگزیر از آنم که علاقهمندان به این موضوع را به جلد سوم منتظر دارم خاصه با اینکه چهار مرحلهی را که در نظر داشتیم بپیمائیم هنوز به اواخر مرحلهی سوم آن نرسیده باید ختم کنیم و مرحلهی چهارم را که مخصوص مقام شوقی افندی و مراتب اخلاقیهی ایشان است برای جلد سوم ذخیره نمائیم و اگر چه طردا للباب در مرحلهی سوم هم شطری گفته شد ولی حق سخن ادا نشده است و به علاوه بسی چیزها هم از مراحل سه گانه مذکوره از قلم افتاده است و یا موفق به تألیف و یا گراور سازی پارهی عکوس و خطوط و مدارک آن نشدهایم فضلا از اینکه درخواست شخص محترمی از اصفهان هم صورت نگرفت که خواستار شده بود شرح زبان اسپرانتو داده شود تا مردم بدانند به هیچ وجه مربوط به مذهب بهائی نیست و بهائیها خود را
به آن بستهاند و این هم مثل همان اشخاص محترمی است که به دروغ از شرق و غرب به خود نسبت میدهند. و کذا راجع به صلح عمومی و مرام مجمع اتفاق ملل و الغای وطنخواهی که بعضی مفید و بعضی مضر خوب و بد به هم آمیخته مبادی خود قرار دادهاند و ابدا مربوط به ایشان نبوده و فقط دام و وسیلهی ریاست است که برای خود اتخاذ کردهاند مجملا در این مباحث شرح مستوفی باید گفته شود و نیز فلسفه اینکه چرا چند نفر از بیدینهای یهود از یهودیت دست کشیده به حضرات چسبیده و سنگ صاحب الزمان اسلام را بیش از خود اسلام بر سینه میزنند خاصه با رسالههایی که در جلد اول گفتیم از قلم محترم مطلعی صادر شده و برای یهود و نصاری خیلی مفید است و نیز در تشکیلات بهائی که محفل روحانی ایشان تقلید از پارلمان و محفل اصلاحشان تقلید از عدلیه است و بر سر هم خیانت بینی است در سیاست تماما باید گفته شود؟
و همچنین راجع به اعمال مبلغین و من جمله صدر فریدنی که مبلغ مشهور حضرات بود و دو سیههای اعمالش از بابت دزدیدن و فروختن دختری به فاحشه خانه و کثیر من امثالها در عدلیه موجود است که پس از محکومیت بهشت سال حبس بهائیان او را فرار دادهاند و هنوز متنکرا در خانهای ایشان در گوشه و کنار زندگی میکند بعد از آن که میرزا اسحق حقیقی خودش اظهار تنفر از او میکرد راجع به ایامی که در منزل او مقیم بوده و بدچشمی مینموده! و هکذا راجع به سیاست ناظر پدر (روح الله خان محبوس) که ناظر میرزا حسینعلی بود و رفتار بهائیان با او و قضایای بسیاری از آن قبیل که موجب بیداری و آگاهی افراد است از پرده بیرون آید
پس بدیهی است که خوانندگان محترم باید انتظار جله سومی هم داشته باشند اگر حیات من باقی باشد و الا افکار باید متوجه آثار قلم آقای نیکو گردد تا بعون الله تعالی گفتنیها گفته شود خواه در جامعه مؤثر شود یا نشود
(حافظ وظیفه تو دعا گفتن است و بس)
و الله یؤید من یشاء علی ما یشاء و هو بکل شیئی قدیر
عکس شوقی و پسران میرزا باقر خان که در چاپهای 1 و 2 بود با گزارش زیر آن از شرح حمام و غیره ولو به تلویح در اینجا عمدا حذف شد زیرا موقع آن گونه سخنان گذشته است. (آیتی)
(پایان)
